طرح خرید خودرو جانبازان

تیرماه 1400 بود که بعد از یک تاخیر 10 ساله در اجرایی‌سازی طرح واگذاری خودرو به جانبازان، با امضای تفاهم‌نامه‌ای میان ایدرو، ایران‌ خودرو، سایپا، بنیاد شهید و بانک مرکزی، مقرر شد تا تعداد 30 هزار دستگاه خودرو به خانواده‌های شهدا، جانبازان و مدافعان حرم تحویل داده شود.

حدود یک سال بعد در خرداد ماه 1401 بود که سرپرست اداره کل تسهیلات رفاهی بنیاد شهید و امور ایثارگران اعلام کرد که 10 هزار دستگاه خودرو از محصولات سایپا و ایران‌خودرو به جانبازان و خانواده شهدا اختصاص یافته است و به زودی تحویل مشمولین می‌شود.

در بحث واردات خودروی خارجی نیز مطابق با لایحه بودجه 1402، شرایط ویژه‌ای برای واردات خودروهای خارجی برای جانبازان و خانواده آن‌ها در نظر گرفته شد. در نهایت در مرداد ماه 1402 آیین‌نامه خودرو ایثارگران به تصویب رسید که به شکل جامع، چگونگیِ تخصیص انواع اتومبیل به جانبازان را توضیح می‌دهد. آنچه در ادامه این مطلب آورده‌ایم شرایط خرید خودرو داخلی و خارجی توسط جانبازان و زمان تحویل خودروها به آن‌ها است.

آیین‌نامه واردات خودرو خارجی جانبازان

آیین‌نامه واگذاری و واردات خودرو به جانبازان به طور جامع شرایط تحویل ماشین به جانبازان و ایثارگران را توضیح داده است. به همین جهت در بخش زیر مهم‌ترین مفاد این آیین‌نامه را که به تصویب هیئت وزیران رسیده، آورده‌ایم:

• در این آیین‌نامه ملاک، درصد جانبازی نوع جانبازی جسمی – حرکتی و معلولیت نظریه کمیسیون پزشکی بنیاد شهید است.
• بنیاد شهید موظف است ظرف یک ماه از تاریخ ابلاغ این آیین‌نامه فهرست مشمولین را تدوین و به ترتیب اولویت به وزارت صمت اعلام کند (که قاعدتا تاکنون انجام داده است).
• مشمولان می‌توانند کل یا بخشی از بهای خودرو را به صورت نقدی پرداخت کنند و عدم دریافت تسهیلات بانکی موضوع این آیین‌نامه مانع استحقاق مشمولان از دریافت خودرو نخواهد بود.
• مشمولانی که کل بهای خودرو را به شکل نقد پرداخت کنند، در اولویت قرار می‌گیرند.
• مشمولان واردات خودرو می‌توانند با انصراف از واردات خودرو خارجی، نسبت به دریافت خودروی داخلی بدون نوبت و با واگذاری فوری در اولویت قرار گیرند.
• استفاده از دیگر تسهیلات خرید خودرو با نرخ مصوب شورای پول و اعتبار خارج از چهارچوب این آیین‌نامه مانع دریافت این تسهیلات نخواهد بود.
• ارزش خودروی وارداتی باید در کشور مبدأ برای جانبازان ۷۰ درصد (دو پا یا دو دست قطع از مچ و یا قطع نخاع) تا سقف ۳۵ هزار یورو، سایر جانبازان ۷۰ درصد تا سقف ۳۰ هزار یورو و برای جانبازان ۵۰ درصد تا ۶۹ درصد تا سقف ۲۵ هزار یورو (سیف) باشد.
• مشمولیانی که در ۱۰ سال گذشته از هیچگونه تسهیلات اعم از واردات و خرید خودرو کارکرده و صفر استفاده نکرده‌اند در اولویت تحویل اتومبیل قرار دارند.
• مشمولان از پرداخت سود بازرگانی متعلق به واردات خودرو و تجهیزات مورد نیاز متناسب سازی برای ایثارگر و نیز از پرداخت عوارض مندرج در تصویب نامه شماره 62924ت / 54522 مورخ ۱۳۹۶/۵/۲۵ معاف هستند.
• بانک مرکزی مکلف است نسبت به تخصیص ارز تا سقف مجاز برای واردات هر خودرو به شرکت با اولویت تخصیص از منابع ارزی جهت واردات وزارت صنعت، معدن و تجارت اقدام کند.
• مشمولان واردات خودرو به مدت ۵ سال حق فروش، رسمی عادی یا وکالتی خودروی وارداتی را ندارند و مراجع ذی‌ربط از جمله دفاتر ثبت اسناد رسمی و فرماندهی انتظامی جمهوری اسلامی ایران مکلفند اقدامات قانونی لازم از جمله عدم تعویض پلاک جهت جلوگیری از این موضوع و توقیف خودرو را انجام دهد و مسئولیت تخطی از آن به عهده فروشنده است.

نکته: در نظر داشته باشید که بند اخیر آیین‌نامه (که حق فروش ماشین وارداتی را به مدت 5 سال از صاحب خودرو سلب می‌کند)، محل اختلاف بوده و بنیاد شهید درخواست حذف این بند را ارائه کرده است. باید دید این بند در آینده لغو می‌شود یا جانبازانی که خودرو خارجی وارد کرده‌اند، حق فروش خودرو را همچنان نخواهند داشت.

شرایط اختصاصی واردات خودرو برای جانبازان

در این رابطه باید در نظر داشت که برای واردات خودرو صفر و همچنین خرید خودرو کارکرده خارجی بین جانبازان بالای 50 درصد و جانبازان کم‌تر از 50 درصد تفاوت وجود دارد. بر این اساس، جانبازان بیش از 50 درصد از پرداخت سود بازرگانی در زمان وارد کردن خودرو معاف هستند. در عین حال، جانبازان 25 تا 49 درصدِ دارای محدودیت جسمی و حرکتی هم از تسهیلات خودروی داخلی بهره‌مند خواهند شد.

جانبازان چه خودروهایی را می‌توانند وارد کنند؟

در رابطه با بحث واردات و خرید خودرو دست دوم خارجی توسط جانبازان باید دو نکته را در نظر داشت:

• اول اینکه برای واردات خودروهای بیش از ۲۰ هزار یورو توسط جانبازان بالای ۵۰ درصد تسهیلات در نظر گرفته شده است.
• دوم هم اینکه ارزش خودروی وارداتی در کشور مبدأ برای جانبازان ۷۰ درصد (دو پا یا دو دست قطع از مچ یا قطع نخاع) تا سقف ۳۵ هزار یورو، سایر جانبازان ۷۰ درصد تا سقف ۳۰ هزار یورو و برای جانبازان ۵۰ تا ۶۹ درصد تا سقف ۲۵ هزار یورو در نظر گرفته شده است.

کدام جانبازان پیامک ثبت نام خودرو دریافت می کنند؟

میثم اروز مدیرکل دفتر مسکن و تسهیلات رفاهی بنیاد شهید و امور ایثارگران درباره جزئیات واگذاری خودرو به جانبازان و مبنای ارسال پیامک‌ها اظهار کرد:

«طبق ماده ۴۵  قانون خدمات رسانی به ایثارگران، مبنای ارسال پیامک به جانبازان ۲۵ تا ۴۹ درصد، دارا بودن محدودیت‌های جسمی-حرکتی است که کمیسیون پزشکی بنیاد شهید و امور ایثارگران تایید کرده باشد. بر این اساس، در مرحله اول از سوی شرکت ایران خودرو برای ۱۲۰۰ نفر و از سوی سایپا نیز برای ۹۱۲ نفر پیامک ثبت نام و تکمیل پرونده ارسال شده است».

مراحل ثبت‌نام و دریافت خودرو برای جانبازانی که پیامک دریافت کرده‌اند

همانطور که اشاره کردیم، بنا به اعلام مدیرکل تسهیلات بنیاد شهید، تاکنون پیامک ثبت‌نام و دریافت خودرو برای 1200 نفر از سوی شرکت ایران خودرو (برای خودرو پژو 207 اتوماتیک) و برای بیش از 900 نفر از سوی شرکت سایپا (برای خودرو شاهین اتوماتیک) ارسال شده است. ایران خودرو بر همین اساس بخشنامه زیر را صادر کرده است:

« به اطلاع نمایندگی‌های مجاز می‌رساند، در راستای اجرای قانون بودجه مجلس شورای اسلامی و مصوبه هیئت دولت، شرکت ایران خودرو طرح فروش فوری خودرو پژو ۲۰۷ اتوماتیک به جانبازان معرفی شده از سوی بنیاد شهید و امور ایثارگران را با شرایط ذیل و با موعد تحویل ۶۰ روزه ارائه می‌نماید».

در همین راستا، جانبازانی که در طرح تسهیلات دریافت خودرو داخلی ثبت‌نام کرده‌اند و در پاییز 1402 برای آن‌ها از سوی ایران خودرو پیامک ارسال شده است، برای تکمیل برنامه ثبت‌نام و دریافت خودرو پژو 207 اتوماتیک باید مراحل زیر را انجام دهند:

1.      تکمیل پروفایل

مشمولینی که از طرف ایران خودرو برای آنها پیامک ارسال شده است باید با مراجعه به لینک ارسالی در پیامک، نسبت به تکمیل پروفایل خود در سامانه ایران خودرو اقدام کرده و سپس به نمایندگی مجاز که در پروفایل کاربری آن‌ها مشخص می‌شود مراجعه کنند.

2.      مراجعه به نمایندگی ایران خودرو و دریافت پیش فاکتور

جانبازان بعد از تکمیل پروفایل و مشخص شدن نمایندگی مجاز، باید به نمایندگی تعیین شده مراجعه کرده و معرفی‌نامه به همراه پیش فاکتور را که برای یکی از بانک‌های ملی، صادرات، تجارت، شهر، دی یا پارسیان صادر شده است، دریافت کنند.

3.      مراجعه به بانک

جانبازان مشمول برای دریافت تسهیلات ۲۵۰ میلیون تومانی با سود بانکی ۴ درصدی، باید به بانکی که در پیش فاکتور و معرفی‌نامه مشخص شده مراجعه نمایند و نسبت به تکمیل روند اداری دریافت وام از بانک اقدام نمایند.

نکته: مشمولین باید برای دریافت وام بانکی مابه‌التفاوت وام با مبلغ ۴۲۰ میلیون و ۴۲۴ هزار تومان قیمت خودرو پژو 207 را به حساب بانکی ایران خودرو واریز کنند تا بانک فیش واریزی به حساب ایران خودرو را تایید کند.

نحوه اولویت بندی جانبازان برای دریافت خودرو

غلامرضا طائبی، مدیرکل کمیسیون های پزشکی بنیاد شهید و امور ایثارگران، روز ۷ آبان ۱۴۰۲ درباره چگونگی تعیین اولویت جانبازان برای دریافت خودرو بیان داشت:

«با توجه به جلسات مدیران گروه‌های تخصصی و تصریح قانون بر محدودیت‌های جسمی و حرکتی، در نوبت اول جانبازان با کدهای جانبازی قطع عضو و معادل قطع عضو برای دریافت خودرو معرفی می‌شوند. همچنین با تخصیص خودروهای بیشتر، در نوبت‌های بعد جانبازان دیگر نیز به خودروسازان معرفی خواهند شد».

جزئیات وام خرید ماشین جانبازان

وام خرید خودرو جانبازان و ایثارگران مختص به آن دسته از جانبازان 25 تا 49 درصدی است که خواهان دریافت خودرو داخلی هستند. میثم ارزور، مدیرکل مسکن و تسهیلات بنیاد شهید، در همین راستا اعلام کرد:

« در مورد خودروهای داخلی 2500 میلیارد تومان تسهیلات با سقف هر وام ۲۵۰ میلیون تومان است که با اقساط ۶۰ ماهه و سود ۴ درصد در نظر گرفته شده و قول داده شده برای جانبازان ۲۵ تا ۴۹ درصد در نظر گرفته شود. همچنین به جانبازان بالای ۲۵ درصد طرح ترافیک سالانه تعلق می‌گیرد».

آیا واردات خودرو توسط وکیل جانبازان امکان‌پذیر است؟

فعلا خیر. اینکه می‌گوییم «فعلا»، بی‌دلیل نیست، زیرا ممکن است در آینده شرایط تغییر کند. بر اساس آیین‌نامه کنونی واگذاری خودرو به جانبازان، انجام مراحل واردسازیِ خودرو الزاما باید توسط خود فرد مشمول انجام شود.

این در حالی است که بنا به پیشنهادی که از سوی رئیس بنیاد شهید و امور ایثارگران به معاون اول رئیس‌جمهور ارائه شده، امکان انجام کارهای اداری واردات خودرو توسط وکیل فرد جانباز نیز پیش‌بینی شده است. متن پینشهادی بنیاد شهید به شرح زیر است:

«وزارت صمت مکلف است نسبت به صدور مجوز یک دستگاه خودرو نو یا کارکرده تا سقف پنج سال به شرکت‌های خودروسازی داخلی یا شرکت‌های مورد تایید این وزارت یا جانباز متقاضی یا وکیل رسمی او با رعایت قوانین و مقررات مربوط متناسب با وضعیت جانبازان مشمول (با معرفی بنیاد) به انضمام قطعات و تجهیزات مورد نیاز برای مناسب سازی خودرو اقدام نماید».